TRANG PHỤC VUA CHÚA THỜI TRIỀU ĐÌNH NGUYỄN

Từ xưa trang phục được coi là cốt cách của con người. Và trang phục của vua chúa cũng là điều chính, yếu tố quan trọng để tạo dựng nên quy củ về hình thức của một nhà nước. Mỗi một bộ trang phục của vua , Hoàng hậu… rất quan trọng đặc biệt dưới thời nhà Nguyễn nó được coi là một giá trị di sản dân tộc độc đáo của Việt Nam.

Cung đình Triều Nguyễn đa dạng và phong phú với các loại: Xiêm, áo, quần, mão, hia, hài nhưng tất cả đều tuân theo một trật tự, đẳng cấp.Từ vua, hoàng hậu, hoàng tử, công chúa, đến quan binh đều được phân loại rõ ràng.
Đại chiều sẽ được thiết kế riêng thượng triều, trang phục tế Nam Gia, trang phục lễ tịch điền và thường phục đều có những quy định khác nhau.

Không chỉ có tên gọi, mỗi loại trang phục con có kiểu dáng màu sắc khác biệt. 

Nhưng trang phục thiết đại chiều của vua, muốn gọi là cửu long, áo là hoàng bào, trang trí hình rồng mắt hổ phù, hai đen thêu rồng nạm vàng.
Triều đình thường đặt mua vải cao cấp ở Trung Quốc hoặc các hộ dệt lụa riêng biệt cho cung đình các loại gấm vóc, sa nam, nhiễu lụa ba.

Để may áo cho vua chúa, hoàng thân quốc thích. Nhiều làng nghề truyền thống ở Việt Nam cũng tiến cống  sản phẩm cao cấp thay cho thuế. Sa (dùng để may mũ cho đế hậu), Đoạn (để May thường phục), Tơ (Để trang trí, may tất đi),lụa (May thường chiều, khăn).

Trang trí cũng cần cẩn thận chia theo thứ bậc, chủ đề cũng được tuân thủ rất nghiêm ngặt.

Áo vua trang trí hình rồng, Áo hoàng tử trang trí hình Lân , Áo hoàng hậu công chúa hình Phượng. Ngũ đại chiều của vua có chín rồng hướng Thiên bằng vàng, mũ hoàng hậu có chín con Phượng , Chín con rồng, mũ hoàng thái hậu theo chín con Phượng, mũ của cung ra tùy theo thứ bậc mà có từ 1-7 con chim phượng … rồng cũng vậy rồng trên áo mua có năm móng, sông trên áo Thái Tử cũng có năm mỏng nhưng chỉ là dùng mặt nạ.

Không được trang trí Phi long hai hội châu Nhật… Trên áo vua, hoàng hậu sẽ là những con rồng uy nghi, đường bệ thì mũ của hoàng thân, tôn thuốc là những con mãng, con giao. Áo mũ của hoàng thái hậu và hoàng hậu trang trí đồ án hoa Đan Phượng, với những nét vẽ, đường theo rất sống động, công phu, thì phượng hoàng trên áo của cung gia sẽ giảng lược, Trân châu đính kèm ít thôn. Trên áo vua và hoàng hậu mới được trang trí hoa văn tú thời, bát bửu, còn trên mũ của vuông tôn và cung ra, bác cứu được thay thế bằng cổ đồ .